🖊دکتر علی محمد مصدق راد
نشر: گاهنامه مدیر
■اصطلاح سقف شیشه‌ای Glass ceiling توسط مریلین لودن Marilyn Loden نویسنده و مشاور مدیریت آمریکایی در یک سخنرانی در سال ۱۹۷۸ میلادی بیان شد که در مورد عدم موفقیت زنان و اقلیت‌ها در دستیابی به سطوح مدیریت ارشد است.
https://chat.whatsapp.com/KH8HfmEAqIL2QhJ2lYGrWh
□نام‌های دیگر این پدیده عبارتند از زمین چسبناک Sticky floor، دیوار بتنی Concrete wall، دیوار شیشه‌ای Glass wall، دیوار مادری Maternal wall، صخره شیشه‌ای Glass cliff و هزارتوی سازمانی Labyrinth .
●پدیده سقف شیشه‌ای به موانع نامرئی و غیررسمی اشاره دارد که مانع از پیشرفت زنان و اقلیت‌ها در سطوح بالای مدیریتی می‌شود. این موانع می‌توانند به صورت تبعیض جنسیتی، نژادی یا فرهنگی ظاهر شوند و به دلایل مختلفی از جمله باورهای کلیشه‌ای، ساختارهای…
[2:27 AM, 1/19/2025] Melika: پدیده پله برقی شیشه ای
🖊دکتر علی محمد مصدق راد
نشر: گاهنامه مدیر
■اصطلاح پله‌برقی شیشه‌ای (Glass Escalator) توسط کریس ویلیامز Christine Williams استاد جامعه‌شناسی آمریکایی در سال ۱۹۹۲ میلادی در مجلهSocial Problems بیان شد. پدیده پله‌برقی شیشه‌ای به وضعیتی اشاره دارد که در آن مردان در مشاغلی که به طور سنتی زنانه در نظر گرفته می‌شوند، به سرعت و به راحتی به سطوح بالای مدیریتی می‌رسند. در حالی که، زنان در همان مشاغل با موانع و تبعیض‌های جنسیتی روبرو هستند و پیشرفت آن‌ها بسیار کندتر صورت می‌گیرد.
□در بسیاری از جوامع، شغل معلمی ابتدایی شغلی زنانه محسوب می‌شود. با این حال، اغلب مدیران مدارس ابتدایی مرد هستند. مردان در این حرفه به سرعت به سمت مدیریت ارتقا می‌یابند، در حالی که زنان با وجود تجربه و سابقه کاری بیشتر، همچنان در سطوح پایین‌تر باقی می‌مانند.
●پرستاری شغلی است که به طور سنتی زنانه در نظر گرفته می‌شود. با این حال، مردان پرستار به سرعت به سمت مدیریت ارتقا می‌یابند، در حالی که زنان با موانع بیشتری در این مسیر روبرو هستند.
○عوامل موثر بر پدیده پله‌برقی شیشه‌ای عبارتند از: کلیشه‌های جنسیتی، شبکه‌های اجتماعی، تبعیض جنسیتی و تعارض کار و خانواده. باورهای سنتی در مورد نقش‌های جنسیتی و توانایی‌های زنان و مردان، باعث می‌شود تا مردان در مشاغل زنانه به عنوان مدیران بالقوه دیده شوند. مردان اغلب شبکه‌های ارتباطی قوی‌تری دارند که به آن‌ها کمک می‌کند تا به سرعت به سطوح بالای سازمان ارتقا یابند. تبعیض جنسیتی آشکار و پنهان در سازمان‌ها، از جمله تخصیص وظایف متفاوت به زنان و مردان، ارزیابی عملکرد متفاوت و فرصت‌های آموزشی نابرابر، باعث می‌شود تا زنان از نظر شغلی عقب بمانند. زنان به دلیل مسئولیت‌های خانوادگی، اغلب مجبور هستند بین کار و خانواده تعادل برقرار کنند که این امر می‌تواند بر پیشرفت شغلی آن‌ها تأثیر بگذارد.
■اثرات پدیده پله‌برقی شیشه‌ای عبارتند از: کاهش عزت نفس، انگیزه، رضایت شغلی و بهره‌وری، افزایش استرس و تمایل زنان به ترک سازمان. زنان ممکن است احساس کنند که تلاش‌هایشان برای پیشرفت نادیده گرفته می‌شود و در نتیجه، انگیزه و رضایت شغلی آن‌ها کاهش یابد. این پدیده به تقویت نابرابری جنسیتی در سازمان‌ها کمک می‌کند و باعث می‌شود تا زنان در سطوح پایین‌تر باقی بمانند.
□تمرکز بر استخدام مردان در مشاغل زنانه، منجر به کاهش تنوع در تیم‌های مدیریتی می‌شود که می‌تواند بر تصمیم‌گیری‌ها و عملکرد سازمان تأثیر منفی بگذارد.
●پدیده پله‌برقی شیشه‌ای یک مشکل جدی است که بر فرصت‌های شغلی زنان تأثیر می‌گذارد. برای مقابله با این پدیده، نیاز به تلاش‌های جمعی و مداوم همه افراد در سازمان است. با ایجاد تغییرات در فرهنگ سازمانی، سیاست‌ها و رویه‌ها، می‌توان به تدریج موانع موجود بر سر راه پیشرفت زنان را از بین برد و محیط کاری برابر و عادلانه‌تری ایجاد کرد.
○راهکارهای مقابله با پدیده پله‌برقی شیشه‌ای در سازمان عبارتند از:
۱. سیاست‌های استخدام و ارتقای کارکنان سازمان را بازنگری و اصلاح کنید تا از برابری فرصت‌ها برای همه اطمینان حاصل کنید. ارزیابی کارکنان بر اساس شایستگی‌ها و عملکرد آن‌ها و نه بر اساس جنس، نژاد یا سایر ویژگی‌های شخصی انجام شود.
۲. فرهنگ سازمانی ایجاد کنید که در آن به همه افراد بدون در نظر گرفتن جنسیت، نژاد یا قومیت فرصت‌های برابر داده شود.دوره‌های آموزشی برای مدیران و کارکنان در مورد تبعیض جنسیتی و اهمیت برابری جنسیتی برگزار کنید. مدیران و کارکنان زن موفق را در سازمان به عنوان الگو معرفی کنید.
۳. شبکه‌های حمایتی برای مدیران و کارکنان زن به منظور فراهم کردن فرصت‌های شبکه‌سازی و رشد حرفه‌ای ایجاد کنید.
۴. منابع و فرصت لازم و کافی را برای توسعه شایستگی‌های مدیران و کارکنان زن فراهم کنید. حضور زنان را در هیات مدیره سازمان‌ها افزایش دهید.
■مطالعه کتاب “Lean In: Women, Work, and the Will to Lead” نوشته شریل سندبرگ Sheryl Sandberg را به اساتید، دانشجویان، مدیران و کارکنان پیشنهاد می‌کنم.
